Van alle nazimisdadigers in Nederland spande hij de kroon. Willi Lages was tijdens de bezetting verantwoordelijk voor de deportatie van 75.000 Joden en de executie van zo’n 450 verzetsmensen. Hij zetelde als hoofd van de Sicherheitspolizei und Sicherheitsdienst in Amsterdam, maar zijn zeggenschap over Joodse Nederlanders strekte zich over heel het land uit. Lages had het ‘handwerk’ in zijn geboortestad Braunschweig geleerd, waar hij bij de straatsurveillance kwam en het in de jaren dertig tot tweede man van de Gestapo bracht. Voordat Hitler in 1933 aan de macht kwam, zaten de nazi’s al drie jaar in de regering van de deelstaat Braunschweig. Lages’ voornaamste taak in het eerste jaar van de bezetting was het opsporen en het voor de rechter brengen van de leiders van de Februaristaking. Na de oorlog werd hij ter dood veroordeeld, maar ontsnapte wonderwel aan executie.
Dit is het verhaal van een ogenschijnlijk gewone politieman, zij het een heel ambitieuze, die op het glijdende vlak raakte en uiteindelijk massamoordenaar werd.
Sytze van der Zee was tot 1996 journalist, onder meer als correspondent voor NRC in Duitsland, Brussel en Washington, daarna hoofdredacteur van Het Parool. Sindsdien is hij auteur van een reeks oorlogsboeken, waaronder Potgieterlaan 7, Voor Führer, volk en vaderland, Vogelvrij. De jacht op de Joodse onderduiker, Wij overleefden en Harer Majesteits loyaalste onderdaan.
Over Wij overleefden:
‘Aan de hand van interviews met ooggetuigen biedt Sytze van der Zee een veelzijdig inzicht in het leven tijdens de Duitse bezetting. Hij schetst een caleidoscopisch beeld.’
Michel Krielaars, NRC ••••
Over Potgieterlaan 7:
‘Als lezer zie je Van der Zee worstelen met zijn bitterheid en schaamte, met de minachting voor zijn ouders, die vermengd is met een duidelijke angst om hen te kwetsen, met medelijden ook, en misschien zelfs liefde. Een aangrijpend en bewonderenswaardig boek.’
Elsbeth Etty, NRC
