Aan het bijbelse paradijsverhaal liggen Kanaänitische mythen ten grondslag. Oude kleitabletten uit Ugarit, een vergane stad in het voormalige Kanaän, bevatten een oerversie van het verhaal van Adam en Eva. Samen met andere oudoosterse mythen droegen zij bij aan de vorming van de bijbelse verhalen over schepping, paradijs en zondvloed.
De nauwe verwantschap tussen de Kanaänitische en bijbelse verhaaltradities laat zich niet alleen in de taal zien, maar ook in de gedeelde naam voor de scheppergod (El), in de beschrijving van het paradijs, de ligging van de tuin van Eden op een berg, en de val van een slechte engel in de oertijd (de val van Satan).
Hoewel de overeenkomsten groot zijn, maakten de bijbelschrijvers hun eigen, scherpe keuzes. In de bijbelse tekst wordt de mens zelf verantwoordelijk voor de keuze tussen goed en kwaad. Niet langer is de mens een speelbal van de goden. Adam, Eva en de Duivel toont de fascinerende overeenkomsten en verschillen.
Dr. MARJO KORPEL is universitair hoofddocent Oude Testament aan de Protestantse Theologische Universiteit, vestiging Groningen.
Prof. dr. JOHANNES DE MOOR is emeritus hoogleraar Semitische Talen en Culturen aan de Protestantse Theologische Universiteit.
Korpel en De Moor schreven eerder het veelgeprezen DE ZWIJGENDE GOD.
REACTIES:
PROF. DR. GIJSBERT VAN DEN BRINK: 'Wie nog denkt dat Mozes de Tora rechtstreeks uit de hemel heeft ontvangen, zou dit boek eens moeten lezen.'
PROF. DR. KAREL VAN DER TOORN: 'Een pageturner. Het spannendste wetenschappelijke boek van het jaar. Je leest de bijbelse scheppingsverhalen nooit meer als tevoren.'
PROF. H.G.L. PEELS, hoogleraar Oude Testament, Theologische Universiteit Apeldoorn, in Theologia Reformata: "Geen oudtestamentische exegeet die zich met deze teksten bezighoudt, kan voortaan zijn werk nog verrichten zonder rekening te houden met deze studie. De scribenten hebben ons op originele wijze gediend met nieuwe inzichten en perspectieven, waardoor we allerlei bijbelteksten beter kunnen verstaan."
JONA LENDERING, in Ancient History Magazine: "Een zeer interessant boek. ... Het biedt ons een inkijkje in de gigantische oceaan van gedeelde verhalen die mensen in de Oudheid elkaar hebben verteld. Korpel en De Moor laten zien dat oude verhalen nooit geïsoleerd gelezen kunnen worden. Daar moeten alle onderzoekers van oude literatuur zich bewust van zijn."
Prof. JOHN DAY, emeritus hoogleraar Oude Testament, Oxford: "Het is beslist een van de meest fascinerende boeken die ik in lange tijd gelezen heb!"
