de grootsheid van de geest
Symposion georganiseerd door Stichting Rozenkruis, Bibliotheca Philosophica Hermetica en Filosofie Magazine in de Westerkerk te Amsterdam op 7 november 2015.
Bijdragen van Russel Shorto, Miriam van Reijen, Henk Woldring, Peter Forshaw, Esther Ritman, Hans van den Hooff en Arie Bos.
Moderator Pieter Haasnoot
'Er is moed voor nodig om je voor te stellen dat de menselijke geest groter is dan de ratio alleen. Dat je ook af kunt gaan op je hart en op je intuïtie. En dat je kunt leren van de samenhang van de dingen. Daarvoor is - juist in deze tijd - de inspiratie nodig van andere denkers, andere beelden en andere verhalen dan van de rationale navolgers van Descartes. We kunnen daarvoor putten uit een zeer waardevolle traditie in de westerse cultuur, uit de verfrissende denkbeelden en beeldtaal van de vrije denkers uit de zeventiende eeuw en van sprankelende geesten uit latere perioden.'
Miriam van Reijen: 'In het christendom en in het alledaagse leven wordt gezegd dat de geest soms wel gewillig is, maar het vlees zwak. Volgens Spinoza is dit de wereld op zijn kop zetten, met alle schuldgevoel van dien, terwijl de realiteit - die iedereen kan herkennen - dat de geest wel gewillig was, maar het vlees (de verleiding) kennelijk sterker!'
Henk Woldring: 'Men kan zich voorstellen dat Comenius' pansofie, die bedoeld is om tot wereldverbetering te leiden, niet alleen getuigt van een grootsheid van geest, maar daarin ook iets heeft van een faustische drang - een drang die Faust (in Goethes gelijknamige tragedie) als volgt verwoordt: 'Nog is de aarde niet te klein Voor wie naar grootse daden smacht. (...) Niet roem, de daad bevleugelt mij.'
Hans van den Hooff: 'De linker hersenhelft wil uitsluitsel: Ben je nou dit of ben je nou dat? Dat is de terreur van links. De rechter hersenhelft accepteert gewoon: ik ben én dit én ik ben dat. Ik ben aardig en ik ben onaardig. Ik ben lui en ik ben actief. Alles bestaat tegelijkertijd, geen probleem.
